سنگ صبور

کارشناسان نخستین پنجشنبه ماه رجب را فرصتی برای ایجاد فرهنگ مناجات در خانواده و آموختن شیوه‌های درست زندگی برشمردند

شبی به بلندای تمام آرزوها

رهگذر به آسمان نگاهی انداخت، سرمای هراس و تنهایی او را بیقرار کرده بود و در میان فریاد و هیاهوی دلتنگی‌ها به دنبال کویر آرامش می‌گشت.
آسمان، آن شب آرام‌تر از همیشه، پایان جاده دلتنگی‌های رهگذر شده بود. چشم‌های بیقرار و مشتاقش را به ستاره‌های چشمک‌زن دوخت و به تاریک‌ترین نقطه در آسمان خیره شد. ستاره‌های چشمک زنان آمده بودند تا به او بگویند، تنها نیست و امید در همین نزدیکی، پشت پرنیان سیاه شب به زندگی لبخند می‌زند.
رهگذر در شب آرزوها، نومیدی را پشت پرچین تنهایی جا گذاشت و دستانش را به سوی آسمان بالا برد و آرام زمزمه کرد، هرگاه که به کلبه دلتنگی‌هایم سرک می‌کشی، دلم پر می‌شود از احساس با تو بودن. یاد تو در خلوت وهم‌زای نومیدی، گرد و غبار درد را از روح خسته‌ام می‌زداید و به نفس‌هایم جان تازه می‌بخشد، آرام می‌شوم، سیراب می‌شوم و راه رفتن را می‌یابم...
لیلئ الرغائب، مراسمی است که هر ساله در نخستین شب جمعه این ماه مبارک با به جا آوردن آداب مذهبی برگزار می‌شود تا میهمانان این جشن در شب عطا و بخشش آرزوهایشان را با دعا و نیایش پیوند زده و به انتظار بخشش بیکرانه حق نشینند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مطلبی فشارکی، درخصوص فضائل این شب می‌گوید، در ماه رجب، مناسبت‌های مختلفی وجود دارد که درخصوص نخستین جمعه این ماه نیز روایات فراوانی موجود است به طوری که پیامبر گرامی اسلام(ص) فرموده‌اند: نخستین شب جمعه ماه رجب را فرشتگان شب آرزوها نامیده‌اند، چرا که به خاطر پاداش‌ها و فضیلت‌های فراوانی که این شب دارد از قداست معنوی خاصی برخوردار بوده و به معنای شب پاداش‌های فراوان است.
این کارشناس اسلامی ادامه می‌دهد: واژه رغائب، جمعه رغبه به معنای مورد رغبت و پاداش و عطای فراوان است.
در روایات آمده مستحب است نخستین جمعه یا شنبه ماه رجب را روزه بگیرند و میان نماز مغرب و عشا 6 نماز 2 رکعتی خوانده شود و پس از پایان دوازده رکعت، هفتاد بار ذکر «اللهم صل علی محمد النبی الامی و علی آله» خوانده و سپس در سجده هفتاد بار ذکر «سبوح قدوس ربی الملائکه و الروح» گفته شود.
این کارشناس حوزه و دانشگاه، دعا به درگاه خداوند و راز و نیاز با اخلاص با پروردگار را از اعمال نیکوی انسان برشمرده و معتقد است، در روایات ذکر شده که مسلمان باید با تمام اخلاص به درگاه خداوند دعا کند. ارتباط خود را در هر شرایطی با معبودش حفظ کرده و بداند که یکی از بزرگترین نعمت‌های الهی که خداوند به انسان ارزانی داشته این است که بتوانیم با او راز و نیاز کنیم و اجازه‌دادن برای بیان دلتنگی‌ها و دعا کردن نعمتی است که انسان می‌تواند از آن بهره‌مند شود خداوند متعال اجابت دعا را تضمین کرده و فرموده است بخوانید مرا تا شما را اجابت کنم. از این رو باید برای بهره‌مندی بیشتر از این نعمت نسبت به ارزش و شناخت دعا و شرایط اجابت آن و آشنایی با سیره عملی اهل بیت اقدام کرد و روش دعاکردن را آموخت.
دکتر منوچهر ازخوش، روانشناس درخصوص نقش دعا و آرزو کردن در زندگی می‌گوید، مسئله آرزو کردن در تمام افراد بدون قید و شرط وجود دارد تا افراد به واسطه دعا وامید ورزیدن به گروهی از آرزوها و اهداف خود دست پیدا کنند و حتی اگر تحقق آنها امکانپذیر نباشد، امیدوار باشند که به اهداف خود خواهند رسید.
این استاد دانشگاه اضافه می‌کند، آنچه مبرهن است وقتی انسان دارای آرزو و امید باشد از بطالت و ناامیدی دوری کرده و به تدریج به مثبت‌اندیشی گرایش پیدا می‌کند. در واقع امیدداشتن باعث می‌شودکه افراد برای رسیدن به آینده‌ای بهتر پویایی را در پیش گرفته و برنامه‌ریزی مدونی داشته باشند. اگر افراد به تحقق آرزوها و پرواز در آسمان خیال به طور منطقی و معقول عقیده‌ای نداشته باشند، دیدگاه منفی پیدا کرده و ناامید می‌شوند چرا که تصور می‌کنند هیچ‌گاه به اهدافشان نمی‌رسند و احتمال ابتلا به افسردگی و بدبینی در آنها افزایش پیدا می‌کند.
به عقیده دکتر منوچهر ازخوش، روانشناس، اگرچه نقش آرزوکردن و امید داشتن در زندگی بسیار قابل توجه است، اما اگر افراد براساس خیالپردازی و جهالت غرق در آرزوهای بزرگ و دست نیافتنی شده و رؤیا پردازی کنند، یقیناً به سمت و سوی افسردگی و نابودی سوق داده می‌شوند. اما اگر آرزو کردن منطقی باشد فواید فراوانی دربر خواهد داشت.
برای نمونه اگر فردی آرزو کند که روزی جراح موفقی شود، حتی اگر به قله پیشرفت هم نرسد، در زمینه‌ای همگام با اهدافش حرکت خواهد کرد و قطعاً روزنه امید، زندگی‌اش را از جهل و تاریکی نجات خواهد داد. پس می‌توان گفت، آرزوها در صورتی‌که غیرواقعی نباشند، سوپاپ اطمینانی برای گام برداشتن در مسیر صحیح زندگی است.
خانواده و آرزوها
افراد از دوران کودکی با تأثیرات مثبت دعا آشنا شده و شیوه‌های فراگیری فرهنگ معنوی را از والدین خود می‌آموزند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مطلبی، با اشاره به نقش شب آرزوها در ترویج فرهنگ دعا کردن در خانواده می‌گوید: ماه رجب فرصت مناسبی است که فرهنگ معنوی دعا کردن را به کودکان آموزش داده و در کنار آن کودکان شیوه‌های صحیح زندگی را بیاموزند.
دکتر منوچهر ازخوش نیز با اشاره با تأثیر چنین فرهنگ‌هایی بر رشد کودکان می‌گوید، فرهنگ دعا و آرزو کردن باید در بین افراد خانواده همگانی شود تا کودکان به خدای خود نزدیک شده و تصویر آرامش بر زندگی آنها نقش بندد. داشتن اهداف و آرزوهای مشترک و در میان گذاشتن آرزوها و آمال افراد با یکدیگر باعث پیوستگی و اتحاد اعضای خانواده شده و موجب می‌شود افراد بیشتر به یکدیگر کمک کرده تا به اهداف و آرزوهایشان دست پیدا کنند چرا که انسانها قطعاً بدون توجه خداوند متعال و کمک دیگران در رسیدن به آرزوهایشان دچار مشکل خواهند شد. درواقع انسان با دعا کردن از معبود خود می‌خواهد به او در رسیدن به آرزوهایش توجه کند و یاری رسانش باشد.
از طرف دیگر معنی همدلی را درک کرده و متوجه می‌شود وقتی والدین از او حمایت کنند می‌تواند با آرامش تصمیم‌گیری کرده و به سمت ایده‌ها و اهدافش حرکت کند.
به عقیده این روانشناس، دعا جنبه امیدبخش در زندگی است و باعث می‌شود فرد همیشه امیدوار باشد، به واسطه دعا فرد به بهترین مسیر برای پیشرفت دست پیدا می‌کند و حتی اگر به قله هم نرسد، آرامش و موفقیت را تجربه خواهد کرد.
(**روزنامه ایران**)